Web Content Display Web Content Display

Ochrona lasu

Jest to dział leśnictwa zajmujący się zabezpieczaniem lasu przed czynnikami biotycznymi, abiotycznymi i antropogenicznymi, zagrażającymi trwałości lasu.Ochrona lasu jest realizowana poprzez prognozowanie i monitoring występowania określonych czynników szkodotwórczych, przez wykonywanie zabiegów profilaktycznych oraz zabiegów zwalczających.

Stałe zagrożenie dla lasu stanowią owady, których cykl rozwojowy powoduje niszczenie drzew, a w momencie masowego pojawienia się (tzw. gradacji), całych połaci lasu. Dlatego też prowadzi się stały monitoring liczebności tych owadów, tak by z wyprzedzeniem podjąć odpowiednie działania ochronne i nie dopuścić do sytuacji, w której konieczne będzie użycie środków chemicznych. Najskuteczniejszym sposobem ochrony przed owadami jest wyhodowanie drzewostanu wielogatunkowego, który z natury rzeczy jest bardziej odporny na tego rodzaju zagrożenie. Działaniem ochronnym jest montowanie budek dla ptaków, szczególnie tam, gdzie nie ma warunków dla wybudowania gniazd. Wielkość występowania szkodliwych owadów określana jest dzięki prognozowaniu. W tym celu m.in. wywieszane są pułapki feromonowe (np. na brudnicę mniszkę, kornika drukarza) i wykładane stosy kontrolne.

Las wymaga ochrony na każdym etapie życia drzewostanów. Uprawy leśne są chętnie odwiedzane przez zwierzęta roślinożerne, dla których sadzonki są atrakcyjnym pożywieniem. Jelenie, sarny potrafią uczynić prawdziwe spustoszenie w uprawach. Ochrona polega na grodzeniu, stosowaniu specjalnych osłon na młode drzewka, czy smarowaniu każdej sadzonki specjalnym środkiem – repelentem, którego zapach i smak czyni je odstręczającym dla zwierząt. Ze względów ochronnych pożądana jest obecność drapieżników w lesie, które polując, regulują liczebność roślinożerców i wymuszają ruch zwierząt, nie pozwalając im zbyt długo żerować w jednym miejscu. W warunkach lasu naturalnego mechanizm ten działał bezbłędnie, natomiast w lasach zagospodarowanych prowadzi się gospodarkę łowiecką, która jest elementem ochrony lasu przed nadmiernymi zniszczeniami przez zwierzynę. Polega ona na utrzymaniu optymalnej liczby zwierząt, odpowiednim dokarmianiu i utrzymywaniu poletek łowieckich dla zwierzyny, tak by uprawy leśne nie stały się głównym miejscem żerowania.

Kolejnym zagrożeniem dla trwałości lasów jest ogień. Rocznie dochodzi do kilkunastu pożarów, które z reguły są szybko wykrywane i likwidowane. Na terenie nadleśnictwa znajdują się trzy wieże przeciwpożarowe – jedna z kamerą i dwie z obserwatorami dyżurującymi od późnej wiosny do jesieni. Niewielkie pożary są gaszone przy pomocy wozu patrolowego nadleśnictwa wyposażonego w agregat i sprzęt pożarowy.

Profilaktyka w ochronie lasu polega na podnoszeniu naturalnej odporności drzewostanów. Istotne znaczenie ma w tym przypadku ochrona różnorodności biologicznej. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji zagrożenia ze strony owadów lub grzybów. Temu celowi służy wzbogacanie składu gatunkowego drzewostanów o szereg gatunków biocenotycznych, które stanowią cenną bazę żerową dla ptaków. Podobną funkcje spełniają remizy. Pozostawianie w lasach drzew suchych i dziuplastych również sprzyja występowaniu, zarówno ptaków, jak i owadów drapieżnych, które są naszymi sojusznikami w walce z niepożądanymi owadami. Odpowiednie kształtowanie budowy drzewostanów może zabezpieczyć je przed szkodami wywołanymi przez silne wiatry lub okiść.

Zachowaniu i stymulowaniu bioróżnorodności sprzyja celowe pozostawianie części martwych drzew na zrębach, które są ważnym składnikiem ekosystemu leśnego. Z tego samego powodu, a także ze względów przeciwpożarowych, pozostające na zrębach gałęzie i inne odpady po ściętych drzewach, dotychczas palone, obecnie rozdrabnia się i pozostawia na miejscu. Ich rozkład powoduje użyźnienie gleby pod odnowienie lasu.